ពិភពចំណេះដឹង

Angkor Wat in Cambodia Angkor Wat in Siem Reap, Cambodia is the largest religious monument in the world. Angkor Wat, translated from Khmer (the official language of Cambodia) literally means “City Temple.” As far as names go this is as generic as it gets. Angkor Wat was not the original name given to the temple when it was built in the 12th century. We have little knowledge of how this temple was referred to during the time of its use, as there are no extant texts or inscriptions that mention the temple by name—this is quite incredible if we consider the fact that Angkor Wat is the greatest religious construction project in Southeast Asia. A possible reason why the temple’s original name may have never been documented is that it was such an important and famous monument that there was no need to refer to it by its name. We have several references to the king who built the temple, King Suryavarman II (1113-1145/50 C.E.), and events that took place at the temple,...

ការស្ថាបនាព្រះបរមរាជវាំងចុងក្រោយ បានរៀបចំឡើងនៅភ្នំពេញ ចំនួន២លើក គឺលើកទី១ ក្នុងឆ្នាំ១៤៣៤ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទពញាយ៉ាត និងលើកទី២ ក្នុងឆ្នាំ១៨៦៦ ក្នុងរាជ្យព្រះបាទនរោត្ដម និងត្រូវរុះរើសាងសង់ជាថ្មី នៅឆ្នាំ ១៩១៣ ក្នុងរាជ្យ ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ដែលមានឈ្មោះថា ព្រះបរមរាជវាំងចតុមុខមង្គល ដោយស្ថិតនៅត្រង់ចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេទាំងបួន មាន ទន្លេមេគង្គលើ ទន្លេមេគង្គក្រោម ទន្លេបាសាក់ និងទន្លេសាប។ ព្រះបរមរាជវាំង សាងសង់បែរមុខទៅទិសខាងកើត គឺបែរទៅរកទន្លេចតុមុខ។ ព្រះបរមរាជវាំងមានកំពែង ព័ទ្ធជុំវិញប្រវែង ១៧៧២ម ដោយ កំពែងខាងកើតប្រវែង ៤២១ម ខាងលិចប្រវែង ៤៣៥ម ខាងជើងប្រវែង ៤៨៤ម និងខាងត្បូងប្រវែង ៤៣២ម។ កំពែងថ្មរឹងមាំទាំងនោះ លំអទៅដោយសន្លឹកសីមានៅពីលើ ត្រូវបានកសាងឡើង នៅឆ្នាំ១៨៦៦ - ១៨៧០ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទនរោត្ដម។ ព្រះបរមរាជវាំងកសាងតាមរចនាបថបាយ័ន ដែលមានក្លោងទ្វារចេញចូល ចំនួន៥ ហើយទ្វារទាំង៥នោះ ត្រូវបានគេសង់មិនឲ្យចាក់ចំគ្នាឡើយ។ នៅប្រាសាទបាយ័ន ទ្វារជ័យនិង ទ្វារខ្មោចស្ថិតនៅទិសខាងកើត ហើយទ្វារខ្មោច ស្ថិតនៅខាងស្តាំដៃ ទ្វារជ័យ។ ចំនែកឯព្រះបរមរាជវាំងចតុមុខមង្គលវិញ ទ្វារជ័យស្ថិតនៅទិសខាងកើត ដែរតែទ្វារខ្មោចវិញស្ថិតន...

ពាក្យកំពតមានការពន្យល់ពីរបែបផ្សេងទៀត ៖ ១-តាមសម្តីអ្នកចេះដឹងមួយចំនួនបានអះអាងថា ឈ្មោះកំពត បានមកពីផែនសិលាចារឹកមួយផ្ទាំងដែលគេប្រទះឃើញក្នុងខ្ទមស្លឹកមួួយដែលគេបោះបង់ចោលស្ថិតនៅក្រោយភូមិ កំពត ។ ផែនថ្មនោះមានកម្ពស់៣០សង់ទីម៉ែត្រ ដោយមានអមពីចំហៀងនូវផ្ទាំងសិលា តូចៗ២ទៀត ។ អ្នកស្រុកឱ្យឈ្មោះផ្ទាំងសិលាចារឹកនោះថា កំពត ហើយក្លាយជាវត្ថុសក្ការបូជា ។ ២-នៅខាងត្បូងបឹងកំពត គេបានប្រទះឃើញសិលាចារឹកមួយផ្ទាំងទៀត ដែលមានទំហំធំ ហើយមានសណ្ឋានរូបរាងដូចត្រីក្រពត ស្ថិតក្នុងព្រៃគុម្ពោតមួយ ។ ប៉ុន្តែទីកន្លែងនោះនៅជ្រៅពោរពេញទៅដោយវាលភក់ ព្រមទាំងទឹកជំនន់លិចពិបាកចូលទៅដល់ ។ ដូចនេះតំណតក្រោយមកពាក្យក្រពត ក៏ក្លាយទៅជាកំពត ។ យើងមានទំនោរទៅលើមតិមួយនៃការបកស្រាយទាំងពីរចុងក្រោយដែលសមស្របអាចទទួលយកពីបណ្តាជនអ្នកចេះដឹងដែលរស់នៅលើទឹកដីនោះពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ។ ជាចុងក្រោយគេបានពន្យល់មួយបែបផ្សេងទៀត តែមិនសូវជាពិតប្រាកដប៉ុន្មានទេ គឺពាក្យកំពត បានចេញពីពាក្យថា កម្ពុជា ដែលមានសំឡេង «កំៗ» ដូចគ្នា ដែលជាឈ្មោះពីដើមមកនៃប្រទេសកម្ពុជា ។ ការបង្ហាញពន្យល់បែបសាមញ្ញនូវពាក្យ «កំៗ» ខាងលើនេះ ក៏គេមិនអាចទទួលយកបានដែរ ។ ១-តាមឯកសាររបស់លោក ឌឿ វ៉ាន់ បានសរសេរជូនមកក្រុមទំនៀម...

ខេត្ដកំពត ជា​ខេត្ត​លំដាប់​លេខ​បី​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ដែល​មាន​ឆ្នេរ​សមុទ្រ​វែង​ជាង​គេ ហើយ​មាន​ព្រំ​ប្រទល់​ខាង​កើត​ជាប់​ប្រទេស​វៀតណាម​រហូត​ដល់​ខាង​ត្បូង​ជាប់​ឈូង​សមុទ្រសៀម។ ខេត្ត​នេះ​មាន​ស្ថាបត្យកម្ម​បន្សល់​ពី​អាណានិគម​គួរ​អោយ​ចាប់​អារម្មណ៍ ការទាក់ទាញ​ពី​ទេសភាព​ធម្មជាតិ និង​វាល​ជនបទ​ដ៏​ស្រស់ស្អាត​ដែល​ធ្វើ​អោយ​ខេត្ត​នេះ​ជា​ខេត្ត​ដែល​គេ​ចូលចិត្ត​ទៅ​ទស្សនា​បំផុត​ ពី​ប្រជាជន​ក្នុង​ប្រទេស ជនបរទេស និង​ថ្មីៗ​នេះ​ក៏​មាន​ទេសចរ​ផង​ដែរ។ ខេត្ដ​កំពត​ ​មាន​បរិយាកាស​ស្ងប់​ស្ងាត់ និង​ទាក់ទាញ ជា​ទីក្រុង​តូច​ដែល​ងាយ​ស្រួល​នឹង​ចូលចិត្ត ទេសចរ​ជា​ច្រើន​ដែល​ស្នាក់​ នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​នេះ​សម្រាក​តាម​មាត់​ស្ទឹង​ ដែល​គេ​អាច​ហែល​ទឹក​ដែល​ពោរ​ពេញ​ដោយ​ភាព​ត្រជាក់ ឬ​អាច​ជិះ​ទូក​លេង​ក្នុង​ស្ទឹង។ កំពតមាន​អ្វី​ច្រើន​ជាង​ទីក្រុង​មាត់​ស្ទឹង​សម្រាប់​សម្រាក។ ខេត្ត​នេះ​មាន​ទី​កន្លែង​អស្ចារ្យ​បែប​ប្រវត្តិ​សាស្រ្ត​និង​ធម្មជាតិ​ជា​ច្រើន​ដែល​អាច​ទៅ​ទស្សនា​បាន​ និង​បម្រើ​ជា​ច្រក​ចូល​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់ ឧទ្យាន​ជាតិ​បូកគោ, ឆ្នេរសមុទ្រកែប,ទឹកឈូ ​ដែល​មាន​ទឹក​ហូរ​ខ្លាំង​និង​ស្រស់​ស្អាត និង​កន្លែង​គួរ​អោយ​​ទាក់​ទាញ​​ផ្សេង​ទៀ...