ពិភពចំណេះដឹង

Posts

Showing posts from September, 2018

ប្រវត្តិព្រះបរមរាជវាំង

ការស្ថាបនាព្រះបរមរាជវាំងចុងក្រោយ បានរៀបចំឡើងនៅភ្នំពេញ ចំនួន២លើក គឺលើកទី១ ក្នុងឆ្នាំ១៤៣៤ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទពញាយ៉ាត និងលើកទី២ ក្នុងឆ្នាំ១៨៦៦ ក្នុងរាជ្យព្រះបាទនរោត្ដម និងត្រូវរុះរើសាងសង់ជាថ្មី នៅឆ្នាំ ១៩១៣ ក្នុងរាជ្យ ព្រះបាទស៊ីសុវត្ថិ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ដែលមានឈ្មោះថា ព្រះបរមរាជវាំងចតុមុខមង្គល ដោយស្ថិតនៅត្រង់ចំណុចប្រសព្វនៃទន្លេទាំងបួន មាន ទន្លេមេគង្គលើ ទន្លេមេគង្គក្រោម ទន្លេបាសាក់ និងទន្លេសាប។ ព្រះបរមរាជវាំង សាងសង់បែរមុខទៅទិសខាងកើត គឺបែរទៅរកទន្លេចតុមុខ។ ព្រះបរមរាជវាំងមានកំពែង ព័ទ្ធជុំវិញប្រវែង ១៧៧២ម ដោយ កំពែងខាងកើតប្រវែង ៤២១ម ខាងលិចប្រវែង ៤៣៥ម ខាងជើងប្រវែង ៤៨៤ម និងខាងត្បូងប្រវែង ៤៣២ម។ កំពែងថ្មរឹងមាំទាំងនោះ លំអទៅដោយសន្លឹកសីមានៅពីលើ ត្រូវបានកសាងឡើង នៅឆ្នាំ១៨៦៦ - ១៨៧០ ក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទនរោត្ដម។ ព្រះបរមរាជវាំងកសាងតាមរចនាបថបាយ័ន ដែលមានក្លោងទ្វារចេញចូល ចំនួន៥ ហើយទ្វារទាំង៥នោះ ត្រូវបានគេសង់មិនឲ្យចាក់ចំគ្នាឡើយ។ នៅប្រាសាទបាយ័ន ទ្វារជ័យនិង ទ្វារខ្មោចស្ថិតនៅទិសខាងកើត ហើយទ្វារខ្មោច ស្ថិតនៅខាងស្តាំដៃ ទ្វារជ័យ។ ចំនែកឯព្រះបរមរាជវាំងចតុមុខមង្គលវិញ ទ្វារជ័យស្ថិតនៅទិសខាងកើត ដែរតែទ្វារខ្មោចវិញស្ថិតន...

ប្រវត្តិខេត្តកំពត

ពាក្យកំពតមានការពន្យល់ពីរបែបផ្សេងទៀត ៖ ១-តាមសម្តីអ្នកចេះដឹងមួយចំនួនបានអះអាងថា ឈ្មោះកំពត បានមកពីផែនសិលាចារឹកមួយផ្ទាំងដែលគេប្រទះឃើញក្នុងខ្ទមស្លឹកមួួយដែលគេបោះបង់ចោលស្ថិតនៅក្រោយភូមិ កំពត ។ ផែនថ្មនោះមានកម្ពស់៣០សង់ទីម៉ែត្រ ដោយមានអមពីចំហៀងនូវផ្ទាំងសិលា តូចៗ២ទៀត ។ អ្នកស្រុកឱ្យឈ្មោះផ្ទាំងសិលាចារឹកនោះថា កំពត ហើយក្លាយជាវត្ថុសក្ការបូជា ។ ២-នៅខាងត្បូងបឹងកំពត គេបានប្រទះឃើញសិលាចារឹកមួយផ្ទាំងទៀត ដែលមានទំហំធំ ហើយមានសណ្ឋានរូបរាងដូចត្រីក្រពត ស្ថិតក្នុងព្រៃគុម្ពោតមួយ ។ ប៉ុន្តែទីកន្លែងនោះនៅជ្រៅពោរពេញទៅដោយវាលភក់ ព្រមទាំងទឹកជំនន់លិចពិបាកចូលទៅដល់ ។ ដូចនេះតំណតក្រោយមកពាក្យក្រពត ក៏ក្លាយទៅជាកំពត ។ យើងមានទំនោរទៅលើមតិមួយនៃការបកស្រាយទាំងពីរចុងក្រោយដែលសមស្របអាចទទួលយកពីបណ្តាជនអ្នកចេះដឹងដែលរស់នៅលើទឹកដីនោះពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ។ ជាចុងក្រោយគេបានពន្យល់មួយបែបផ្សេងទៀត តែមិនសូវជាពិតប្រាកដប៉ុន្មានទេ គឺពាក្យកំពត បានចេញពីពាក្យថា កម្ពុជា ដែលមានសំឡេង «កំៗ» ដូចគ្នា ដែលជាឈ្មោះពីដើមមកនៃប្រទេសកម្ពុជា ។ ការបង្ហាញពន្យល់បែបសាមញ្ញនូវពាក្យ «កំៗ» ខាងលើនេះ ក៏គេមិនអាចទទួលយកបានដែរ ។ ១-តាមឯកសាររបស់លោក ឌឿ វ៉ាន់ បានសរសេរជូនមកក្រុមទំនៀម...

តោះសូមទៅទស្សនាតំបន់ទេសចរណ៍សំខាន់ៗនៅក្នុងខេត្ដកំពតមានអ្វីខ្លះ

ខេត្ដកំពត ជាខេត្តលំដាប់លេខបីរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដែលមានឆ្នេរសមុទ្រវែងជាងគេ ហើយមានព្រំប្រទល់ខាងកើតជាប់ប្រទេសវៀតណាមរហូតដល់ខាងត្បូងជាប់ឈូងសមុទ្រសៀម។ ខេត្តនេះមានស្ថាបត្យកម្មបន្សល់ពីអាណានិគមគួរអោយចាប់អារម្មណ៍ ការទាក់ទាញពីទេសភាពធម្មជាតិ និងវាលជនបទដ៏ស្រស់ស្អាតដែលធ្វើអោយខេត្តនេះជាខេត្តដែលគេចូលចិត្តទៅទស្សនាបំផុត ពីប្រជាជនក្នុងប្រទេស ជនបរទេស និងថ្មីៗនេះក៏មានទេសចរផងដែរ។ ខេត្ដកំពត មានបរិយាកាសស្ងប់ស្ងាត់ និងទាក់ទាញ ជាទីក្រុងតូចដែលងាយស្រួលនឹងចូលចិត្ត ទេសចរជាច្រើនដែលស្នាក់ នៅក្នុងខេត្តនេះសម្រាកតាមមាត់ស្ទឹង ដែលគេអាចហែលទឹកដែលពោរពេញដោយភាពត្រជាក់ ឬអាចជិះទូកលេងក្នុងស្ទឹង។ កំពតមានអ្វីច្រើនជាងទីក្រុងមាត់ស្ទឹងសម្រាប់សម្រាក។ ខេត្តនេះមានទីកន្លែងអស្ចារ្យបែបប្រវត្តិសាស្រ្តនិងធម្មជាតិជាច្រើនដែលអាចទៅទស្សនាបាន និងបម្រើជាច្រកចូលឆ្ពោះទៅកាន់ ឧទ្យានជាតិបូកគោ, ឆ្នេរសមុទ្រកែប,ទឹកឈូ ដែលមានទឹកហូរខ្លាំងនិងស្រស់ស្អាត និងកន្លែងគួរអោយទាក់ទាញផ្សេងទៀ...

អំពីរខ្ញុំ

អំពីរខ្ញុំ ជាដំបូងសូមស្វាគមន៍ចូលមកកាន់គេហទំព័រខ្មែរសម័យថ្មីដ៏តូចមួយនេះ ប្លក់នេះបង្កើតដែលបង្កើតឡើងសំរាប់រៀនសិក្សាដោយខ្លួនខ្ញុំបាទផ្ទាល់ សំរាប់ធ្វើការក្សាទុកឯកសារបន្តិបន្តួចនៅលើវា នឹងសំរាប់តភ្ជាប់ ទៅកាន់គេហទំព័រនានានៅលើបណ្តាយអ៊ីធើណិត ។ ហើយក្នុងការបង្កើតប្លក់នេះគឺខ្ញុំបាទមានគោលបំណងចង់ជួយធ្វើការអបរំផ្សព្វផ្សាយបង្កើនការយល់ដឹង និងធ្វើការចែករំលែក នូវចំនេះដឺងក៏ដូចជាអ្វីៗមួយចំនួនដែលខ្ញុំបានរៀន និងតាមរយៈការស្រាវជ្រាវ ឬតាមរយៈការសិក្សាជាដើមដើម្បីធ្វើការចែកជូនដល់ បងប្អូនដែលនិយមគាំទ្រជាប្លក់ ពិភពចំណេះដឹង ។ ហើយម្យ៉ាងវិញទៀតគេហទំព័រមួយនេះមានភាពងាយស្រួលក្នុងការ ប្រើប្រាស់ និងមានប្រសិទ្ធិភាព ដើម្បីផ្តល់ឪកាសដល់សិស្សនិសិត្ស ក៏ដូចជាប្រិយមិត្តទូទៅអាចធ្វើការស្វែងរកនូវឯកសារមួយចំនួនពីក្នុងគេហទំព័រមួយនេះបានផងដែរ ឬអ្វីផ្សេងៗទៅតាមតម្រូវការរៀងៗខ្លួន ។ ព័ត៌មានទាក់ទងជាមួយរូបខ្ញុំបាទផ្ទាល់ និងជីវិតដ៏ពិតរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបាទឈ្មោះ ខៀវ សំបូរ (KHIEV SAMBO ) មានស្រុកកំណើតនៅភូមិ ឬស្សីជួរ ឃុំ ស្ដេចគង់ខាងត្បួង ស្រុក បន្ទាយមាស ខេត្ត ...

ប្រវត្តិល្ខោនខោល ឬភាណីរបស់កម្ពុជា

ប្រវត្តិល្ខោនខោល ឬភាណីរបស់កម្ពុជា យោងតាមសៀវភៅ «ទស្សនីយភាពខ្មែរ» អត្ថាធិប្បាយថា ពាក្យថា «ខោល» ឬ «ល្ខោនខោល» បើតាមសង្ឃដីការបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជជួន ណាត ដែលបានកត់ទុកក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ បោះពុម្ពផ្សាយដោយពុទ្ធសាសនាបណ្ឌិត្យឆ្នាំ១៩៦៧ ត្រង់ទំព័រ១០២ថា ៖ ខោលគឺជាពួកល្ខោនប្រុស រឿង«រាមកេរ្តិ៍ » ។ ចំពោះលោកហ្សក សឺដេស វិញ បើតាមប្រសាសន៍របស់លោកដែលសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈបានស្រង់យកមកចុះក្នុងកម្រងសិក្សាកថា «Annale de l’ URBA No 1» បោះពុម្ពឆ្នាំ១៩៦៧ ត្រង់ទំព័រ១៥៧ថា៖ Le mot Khol serait celui queles Cambodgiens emploient pour désigner une variété des grands singes ។ ដូច្នេះសម្រាប់លោកសឺដេស ល្ខោនខោលគឺជា «ល្ខោននៃរបាំស្វា» ។ ចំណែកអ្នកឧកញ៉ាទេពពិទូរ ក្រសេមគន្ថបណ្ឌិតវិញ នៅក្នុងទស្សនាវដ្តីកម្ពុជសូរិយាលេខ៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៤៨ លោកបានពោលថា៖ «ចំណែកល្ខោនខោលនោះ គេកំណត់លេងចំពោះតែរឿងដែលទាក់ទាមដោយរឿងព្រះជាម្ចាស់គឺព្រះឥសូរ ព្រះនារាយណ៍ ដែលជាព្រះក្នុងសេយ្យសាស្ត្រ គឺល...